Amerika gaat
haar ambassade naar de Israëlische omstreden hoofdstad Jeruzalem verplaatsen. Daar was al
in 1995 een besluit toe genomen. De beduchtheid voor de gevolgen van zo’n
verplaatsing hebben Amerika er tot voor kort van weerhouden om uitvoering te
geven aan dat besluit. Maakt president Trump het verschil? Als geloof moet worden gehecht aan de Nederlandse
media, raast Trump als een olifant door de islamitische porseleinkast. Maar is
dat ook zo?
Waarschijnlijk
is er in Amerika heel goed nagedacht over deze stap. Die zal van alle kanten
bekeken zijn door denktanks, commissies en strategen. Waar tot nu toe de
overwegingen enerzijds en bezwaren anderzijds tot een impasse leidden, kan het
lef van Trump de doorslag hebben gegeven. Maar er is meer.
De
Palestijnse kwestie is een aantal punten op de agenda gedaald. Behalve de onverzoenlijke
houding van de Palestijnen lijkt ook de extremistische islam te hebben
bijgedragen aan een teruglopende steun voor de Palestijnse kwestie.
Islamitische landen die de Palestijnse kwestie hoog op de agenda hielden hebben
tegenwoordig andere zaken aan het hoofd. Olielanden bereiden zich voor op een
economische transitie die hun relatie met de wereld zal veranderen. Binnen de
islam voltrekt zich een harde strijd tussen soennitische gelovigen en aanhangers
van de sjiitische opvatting van de islam. En tenslotte hebben islamitische
landen ook hun handen vol aan islamitische extremisten die naar regeringsmacht
streven. De wereld ziet er kortom heel anders uit dan in 1995 toen het besluit
om de ambassade te verplaatsen werd genomen.
De ambassade
is het schaakstuk geworden waarmee op het gewijzigde speelveld op het bord een
strategische zet is geplaatst die geopolitiek van grote betekenis zal zijn. De
zet bevat op de allereerste plaats een boodschap aan de Palestijnen. Vergeet
Jeruzalem als Palestijnse hoofdstad is de kern van de strategische stap. Het is
nog even gissen of dit ook gaat leiden tot een meer realistische houding van de
Palestijnen in de vredesbesprekingen. Ondanks alle ronkende teksten uit
islamitische landen zou de onderliggende trend wel eens kunnen zijn dat men van
de Palestijnse kwestie af wil.
De tweede
betekenis van de strategische zet is de boodschap aan de islamitische wereld
zelf. De massieve steun aan de aanspraken van de Palestijnen was nagenoeg een
geloofsartikel geworden. Nu zegt alleen nog Iran openlijk dat Israël vernietigd
zou moeten worden. De Iraanse steun aan de Palestijnse kwestie ligt echter in
het soennitische deel van de islamitische wereld niet goed. Ook dat geeft
Amerika de kans om een beslissende zet te doen op een terrein waar de
verhoudingen beladen waren en tot een impasse hadden geleid.
De derde
betekenis is een boodschap aan de wereld. Amerika laat zich niet langer
ringeloren door islamitische lange tenen en neemt hier met een assertievere
opstelling het voortouw. Amerika wil zich niet langer laten chanteren en
weigert nog langer offers te brengen voor de schuld die het Westen wordt
toegewezen voor het mogelijk maken van een Joods thuisland en de steun die
Israël in de loop der jaren kreeg. Amerika toont moed die het lang heeft
ontbroken en die in Europa nog steeds ontbreekt.
Wat het voor
Israël gaat betekenen is nog onduidelijk. Voor de blijdschap die premier
Netanyahu toonde was voldoende aanleiding. De stap van Amerika bevrijdt Israël
uit een politiek cordon dat Westerse landen dwong om hun ambassade naar Tel
Aviv te verplaatsen. Het is echter de vraag of het alleen maar voordelen
oplevert. Voor de geleidelijke terugkeer van de ambassades naar Jeruzalem, zal
Israël ongetwijfeld net als de Palestijnen een prijs moeten betalen die een
oplossing van de Palestijnse kwestie mogelijk maakt. Rusland zal daar
bijvoorbeeld op aandringen.
Nu de geest
uit de fles is maakt men zich in Nederland en Europa alleen maar zorgen om de
scherven en wordt niet ingezien welke betekenis de ogenschijnlijk onberaden
stap van Amerika heeft. Met een kleine zet op het geopolitieke schaakbord wordt
geen wereldgeschiedenis gemaakt, maar wel aangetoond dat het spel veranderd is.
Overwegingen als bovenstaand had ik graag in een van onze kranten gelezen. De
redacties daar zitten echter klaar om verslag te doen van de vreselijke
gevolgen die het Amerikaanse besluit zal hebben. Komt er een nieuwe intifada
vragen ze zich af. Het zal wel bij wat stenen gooien blijven. De wereld is
veranderd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten